De Huid

In dit artikel zal de aandacht worden gericht op, hoe om te gaan met een droge huid en haar, binnen de etnische doelgroep.

Als huidtherapeut kom ik in mijn praktijk voor huidtherapie in Rotterdam West, met regelmaat cliënten van diverse komaf tegen met uiteenlopende huidaandoeningen. Zoals acne, onzuivere huid, droge huid, pigmentvlekken. Een van de huidaandoeningen die op eenvoudige wijze verholpen kan worden is een droge hoofdhuid en/of  lichaamshuid.

Hoe kun je als consument voorkomen dat je huid en haar uitdrogen? Wat kun je beter laten en wat zou je juist kunnen doen om te voorkomen dat de huid gaat schilferen of dat je haar stopt met breken. Om te kunnen begrijpen hoe je met je huid en haar moet omgaan is het handig om te weten hoe het grootste menselijkorgaan, de huid,  is  opgebouwd. Per ras zijn er diverse verschillen op huidniveau tussen een negroïde, Kaukasische, en Aziatische huiden te onderscheiden.

De huid

De huid bestaat uit 2 huidlagen:      

• De epidermis (stratum corneum, stratum granulosum, stratum spinosum, stratum basale)
• De dermis (lederhuid, cutis)
• Subcutis bevindt zich tussen de dermis en spierfascie (onderhuidsbind- en vetweefsel).                                                                                              

Deze huidlagen zijn weer onderverdeeld in afzonderlijke lagen zoals in afbeelding 1 is getoond. In deze afzonderlijke lagen bevinden zich cellen die o.a. de huidskleur bepalen, de elasticiteit, de stevigheid van de huid.

Een droge huid beperkt zich tot de epidermis, de bovenste huidlaag. De huidlaag die in contact staat met de buitenwereld, de huidlaag die het meest te verduren heeft van weersinvloeden en onze hygiëne drift. In deze laag bevinden zich drie typen cellen:

• De keratinocyten (verhoornde cellen)
• De melanocyten (pigmentcellen)
• De Langerhans- cellen (antigeen presenterende cellen)

Keratinocyten

Ook wel de hoorncellen genoemd, vormen het hoofdbestanddeel van de epidermislaag. Aan de onderzijde van de epidermis (stratum basale) worden de nieuwe cellen (babycellen) gevormd en naar de bovenste huidlaag getransporteerd. Deze nieuwe cellen vervangen de oude cellen. De oude cellen verliezen hun onderlinge verbinding, waardoor de bovenste huidlaag, losraakt. De bovenste huidlaag gaat schilferen.

Melanocyten

Melanocyten zijn dendritische cellen (cellen met tentakels), die melanine (pigment, kleur) produceren. De melanocyten bevinden zich in melanosomen, welke op hun beurt weer gekoppeld zijn aan de keratinocyten. De melanocyten voorzien de keratinocyten van pigment.

Deze pigmentcellen fungeren als parasols voor de UV- straling in de keratinocyten, de hoorncellen. De natuurlijke bescherming tegen het UV licht.

Melanine dat zich in de melanosomen bevindt kent twee soorten, deze twee soorten pigmenten bepalen de huidskleur van een individu.

• Eumelanine (bruin- zwart), bevat donker pigment en wordt veelal aangetroffen bij individuen van Afrikaanse, Zuid- Amerikaanse en Aziatische afkomst.
• Phaeomelanine (rood- geel), wordt voornamelijk gezien in de blanke huidtypen, de Kaukasische huiden.

De huidskleur wordt door diverse elementen bepaald. Een daarvan is de verhouding tussen deze twee pigmentsoorten, in de donkere en de blanke huid:

• Het verhoogde aantal melanosomen in de epidermale huidlaag in de donkere huid is talrijker dan in een Aziatische en een blanke huid
• Grootte van de melanosomen in de epidermale huidlaag in de donkere huid is groter dan in een Aziatische en een blanke huid
• Verdeling van de melanosomen, bevindt zich in alle lagen in de epidermale huidlaag (zie figuur 2). In een blanke huid bevinden de melanosomen zich alleen in de onderste huidlaag (stratum basale). In een Aziatische huid bevinden de melanosomen zich tot halverwege de epidermis laag.

Langerhanscellen

Langerhanscellen spelen een rol bij het ontstaan van immuunrespons tegen lichaamsvreemde antigenen (vreemde stoffen die niet in het lichaam thuis horen, zoals micro organismen en allergenen). Kortom de Langerhanscellen beschermen het lichaam tegen aanvallen van buitenaf.

Als de huid beschadigd is, is er een opening (port d’entree) ontstaan van het externe milieu met het interne milieu. Micro organismen die normaal op de huid leven, komen in het lichaam terecht. Een infectie in de huid is het gevolg. De infectie kan van kortdurende aard zijn met beperkte schade. Indien de infectie langer aanhoudt, ontstaan er beschadigingen in meerdere huidlagen. Deze beschadigingen kunnen in een gekleurde huid tot pigment incontinentie leiden. Het weglekken van pigment uit de melanosomen naar omringende cellen. Deze beschadiging is herkenbaar aan de donkere of lichte verkleuring in de huid.

Belangrijkste functies van de huid

De huid beschermt de onderliggende organen, cellen, spieren, zenuwen, bloedvaten:

• Tegen invloeden van buitenaf (schadelijke stoffen, micro organismen, ultraviolet licht (UV- A en B)
• Handhaven van een evenwichtige verdeling van lichaamsvocht en de lichaamstemperatuur.

Tot zover zijn de verschillen tussen de verschillende rassen op macro niveau gelijk. Wordt er dieper ingegaan op de afzonderlijke kenmerken op micro niveau, worden onderlinge verschillen (raciaal) zichtbaarder.

Meest opvallende verschillen tussen de rassen:

Negroïde ras (donkergekleurde huidskleur)

• Verhoogd aantal melanosomen
• Het aantal melanosomen is verdeeld over de gehele epidermis
• De melanocyten zijn groter en sterker vertakt
• Betere bescherming tegen UV (ultraviolet) – straling (fotoprotectie) in de epidermis. Een donkere huid is minder gevoelig voor chronische beschadiging aan de epidermis, als gevolg van de UV A en B stralen
• Compacte huid
• Hoger gehalte aan lipiden (vetten)
• Schilfers in de stratum corneum laten het snelst los t.o.v. de andere huidskleuren. Dit laatste heeft te maken met de lage concentratie ceramide (“cement of kitlaag” tussen de huidcellen).
• Laagste permeabiliteit t.o.v. Aziatische en de Kaukasische huiden
• Een donkere huid is beter bestand tegen een vochtig klimaat
• Verschil in klinische manifestatie van chemische stoffen
• Krullend haar (spiraalvormig)

 Aziatisch ras

• Kleurverschil tussen mannen en vrouwen wordt bepaald door de concentratie hemoglobine en melanine. Mannen zijn hierdoor donkerder dan vrouwen. 
• Hogere productie van Vitamine D, dan in een negroïde huid
• Hoogste permeabiliteit (extreme droogheid van de onderbenen, wordt vaker gesignaleerd dan bij elk ander ras).
• Hoogste concentratie ceramide
• Verschil in klinische manifestatie van chemische stoffen
• Minder gezichts- en lichaamshaar.
• Sluik haar (ronde doorsnede).

Kaukasisch ras

• Kleurverschil tussen mannen en vrouwen wordt bepaald door de concentratie hemoglobine. Mannen zijn hierdoor donkerder dan vrouwen
• De melanocyten bevinden zich alleen in de basale cellaag
• In de blanke huid is de filtratie van UV licht beperkt tot de stratum corneum (opperhuid). De blanke huid is hierdoor gevoeliger voor chronische beschadiging  (o.a actinische keratose (beginstadium voor huidkanker).
• Middel hoge concentratie ceramide van de verhoornde cellen.
• Meeste gezichts- en lichaamshaar dan het negroïde en Aziatische ras.
• Diverse typen haar (sluik, golvend, krullend) in diverse tinten.

Door de verschillende elementen/kenmerken in een huid te kennen bij ieder ras, kan er als professional beter geanticipeerd worden welke producten, medicatie en behandeling beter aansluit bij de huidaandoening(en) of huidconditie, huidtype van een individu.

Het verkrijgen van meer inzicht, kan voorkomen dat de huid beschadigd raakt. Het beschikken over de juiste huidverzorgingsproducten, apparatuur, kennis en ervaring spelen daarin uiteraard ook een belangrijke rol.